ROZWÓD Z ORZECZENIEM WINY W ROZKŁADZIE POŻYCIA

W procesie rozwodowym sąd obowiązkowo orzeka, czy i który z małżonków ponosi winę za rozkład pożycia. Sąd może zaniechać rozstrzygnięcia w tej kwestii jedynie na zgodny wniosek stron, którym jest związany.

Małżeństwo może zostać rozwiązane przez sąd bez orzekania o winie (w przypadku zgodnego wniosku), z wyłącznej winy jednego z małżonków lub z winy obojga małżonków. W wyjątkowych sytuacjach, gdy przyczyną rozkładu pożycia są okoliczności niezależne od małżonków (np. choroba psychiczna), sąd może uznać, że żaden z małżonków nie ponosi winy.

W praktyce to poczucie krzywdy, żal, rozczarowanie oraz chęć „ukarania” drugiej strony często kierują stronami do żądania ustalenia winy w rozkładzie pożycia. Należy jednak zaznaczyć, że kwestia winy w sprawach rozwodowych, wiąże się z dalszymi konsekwencjami prawnymi, mając istotne znaczenie przy ustalaniu alimentów dla małżonka, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozpadu małżeństwa.

Ustalenie winy jednego z małżonków zasadniczo nie wpływa na kwestie związane z władzą rodzicielską, kontaktami z dziećmi, alimentami na rzecz dzieci czy podziałem majątku po rozwodzie.

Przypisanie winy małżonkowi za rozkład pożycia wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego i wykazania, że naruszone zostały obowiązki małżeńskie, takie jak obowiązek wspólnego pożycia, wzajemnej pomocy, wierności oraz współdziałania na rzecz dobra rodziny, którą małżonkowie założyli. Z tego względu proces rozwodowy może wiązać się z roztrząsaniem życia prywatnego stron.

Wina w rozkładzie pożycia może być zarówno winą umyślną, jak i nieumyślną. Oznacza to, że po stronie małżonka nie musi występować zamiar doprowadzenia do rozpadu małżeństwa, wystarczy, że mógł lub powinien był przewidzieć skutki swojego zachowania.

Warto zauważyć, że sąd rozwodowy nie stopniuje winy małżonków. Oznacza to, że przy orzekaniu brane są pod uwagę wszystkie zachowania małżonków, które miały wpływ na spowodowanie lub utrwalenie rozkładu pożycia. W związku z tym, zdarza się, że mimo zdrady jednej ze stron, sąd orzeka o winie obojga małżonków, uznając, że małżonek zdradzony także naruszył inne obowiązki małżeńskie (np. obowiązek lojalności, szacunku, troski, wzajemnej pomocy).

Z tego względu obrona przed zarzutem wyłącznej winy w rozkładzie pożycia w sprawie rozwodowej często sprowadza się do wykazania współwiny drugiego małżonka, choćby w niewielkim zakresie, celem uniknięcia obowiązku płacenia wysokich alimentów.

Jak już wcześniej wskazano, rozstrzygnięcie sądu w kwestii ustalenia winy w rozkładzie pożycia ma bezpośredni wpływ na możliwość ubiegania się o alimenty przez rozwiedzionego małżonka. Małżonek wyłącznie winny nie może domagać się alimentów od drugiej strony. W przypadku, gdy małżonek niewinny domaga się alimentów, sąd może je zasądzić, jeżeli dojdzie do istotnego pogorszenia jego sytuacji materialnej na skutek rozwodu.

W przypadku rozwodu z winy obojga małżonków lub zaniechania orzekania o winie, byli małżonkowie mogą żądać wzajemnych alimentów, jeśli znajdują się w „niedostatku”.

Należy zwrócić uwagę na zasadniczą różnicę pomiędzy przesłanką „istotnego pogorszenia sytuacji materialnej” małżonka a przesłanką „niedostatku”. Zgodnie z orzecznictwem, dla stwierdzenia spełnienia przesłanki istotnego pogorszenia sytuacji materialnej należy porównać aktualną sytuację majątkową małżonka niewinnego z sytuacją, jaka by istniała, gdyby rozwód nie został orzeczony i małżonkowie kontynuowali pożycie. W tym przypadku celem jest wyrównanie stopy życiowej małżonka uprawnionego do alimentów. Z kolei z niedostatkiem mamy do czynienia wtedy, gdy małżonek nie jest w stanie zapewnić sobie egzystencji na minimalnym poziomie socjalnym, korzystając jedynie z własnych sił.

Reasumując, ustalenie winy w rozpadzie małżeństwa, oprócz zapewnienia poczucia sprawiedliwości, ma istotny wpływ na możliwość dochodzenia alimentów na rzecz małżonka rozwiedzionego. Należy jednak pamiętać, że przypisanie winy często wiąże się z koniecznością przeprowadzenia rozbudowanego postępowania dowodowego, zaangażowaniem świadków oraz ujawnieniem prywatnych, intymnych kwestii dotyczących życia małżeńskiego. W tym przypadku profesjonalna pomoc prawna jest nieoceniona, ponieważ doświadczony prawnik pomoże przeprowadzić całą procedurę w sposób skuteczny i możliwie najmniej obciążający emocjonalnie, dbając o interesy klienta na każdym etapie postępowania.

Nasza kancelaria w Szczecinie sporządza kompleksowe pozwy rozwodowe oraz wszelkie niezbędne pisma procesowe, dbając o ich zgodność z obowiązującymi przepisami i interesami klienta. Zapewniamy stały i bieżący kontakt, zarówno osobisty, telefoniczny, jak i mailowy, aby na każdym etapie postępowania rozwodowego klient miał pełną świadomość przebiegu sprawy. Ponadto, osobiście uczestniczymy w negocjacjach oraz reprezentujemy naszych klientów podczas rozpraw sądowych, dążąc do osiągnięcia optymalnego rozwiązania i minimalizując stres związany z całym procesem.

Dbamy o to, aby nasi klienci byli przygotowani do postępowania i mieli świadomość tego, co może czekać ich w toku sprawy, przez co czują się pewniej i bezpieczniej.